HASTALAR VE IŞIKLAR
Hastalar ve Işıklar, Rasim Özdenören tarafından 1967 yılında yayınlanan bir hikaye kitabıdır. Bu kitabın incelemesine başlamadan evvel yaklaşık 2 hafta önce vefat eden (23 Temmuz 2022) Rasim Özdenören’e Allah’tan rahmet, sevenlerine, okurlarına ve biz edebiyat severlere başsağlığı dileklerimi iletiyorum.
Toplam 126 sayfadan ve 15 hikayeden oluşan ve edebiyat tarihimizin kilometre taşlarından biri olan bu kitapta, hikayelerdeki mekanının genellikle taşra olduğu göze çarpmaktadır. Taşradaki insanın moderniteyle yalnızlaşması ve bu yalnızlığın getirdiği acılar, birçok hikayede işlenmektedir. Aynı zamanda bu hikayelerde bireyin yalnızca modernite yüzünden yalnızlaşması değil, modernite sonucunda ortaya çıkan öze yabancılaşma da etkili bir şekilde anlatılmaktadır. Öyle ki hikaye kahramanlarına çoğu zaman içinde doğup büyüdüğü ev, o evde çocuk yıllarını beraber geçirdiği eşyalar bireye yabancı gelmekte ve hatta kimi zaman acı dahi vermektedir.
Bunların yanında yazarın üslubuna da değinmek gerekmektedir. Özdenören, kitaptaki her hikayesinde mekanı, zamanı, kişiyi öylesine etkili bir şekilde betimlemektedir ki hikayeleri okurken gözlerinizi kapattığınız an kendinizi o hikayenin içinde bulabilmek mümkündür. Hikayedeki kahramanların yalnızlıklarını ve acılarını olabildikçe derinden hissedebiliyorsunuz. Öyle ki hikayelerde işlenen bireyler halktan insanlar oldukları için, bilinçdışınızda kalmış acıları da tekrardan hatırlayarak hikayenin kahramanlarıyla beraber o acıları yaşayabilmeniz de oldukça mümkün. Bunun yanında yazarın çoğunlukla soyut betimlere başvurması, başta okuduğunuz hikayenin hayal ürünü olduğunu zannetirse de aslında yazar okuyucuyu tamamen somut bir mekana ve zamana hapsetmeyerek, okuyucunun kendi gerçekliğini hikayelerde rahatlıkla bulabilmesini sağlamaktadır. Bu minvalden hikayelere tekrardan bakıldığında, her bir hikayede, istikametin benliğiniz olduğu mistik bir yolculuk yapabileceğinizi söylemek mümkündür.
Geçmişe özlem, insanın hayat çarkının dişlilerine dönüşmesi, yalnızlık, hayal kırıklığı ve insanın hayata yetişme çabası içinde benliğini kaybedişi gibi konuların 15 ayrı hikayede işlendiği bu ince hikaye kitabı, mutlaka okunması gereken, her okunuşta (her yaşta) farklı tecrübeler ve bakış açıları kazandırabilecek bir başyapıt niteliği taşımaktadır. Hastalar ve Işıklar’ın, dili biraz ağır olsa da Özdenören’in muhteşem üslubu sayesinde canınız sıkılmadan okuyabileceğiniz bir kitap olduğunu söylemek mümkündür.
Kitabı okumayı düşünen kitap kurtlarına şimdiden iyi okumlar dilerim. Sözlerimi kitaptan beni çok etkileyen bir alıntı ile bitirmek istiyorum: “Tuğlaları karanlıktan olan bir duvar örülüyor dünyayla aramda. Beni eşyadan tecrit ediyor. Kendimden…”
Metin Yıldız